|
O Κωνσταντίνος Μαλέας (Κωνσταντινούπολη, 1879 - Αθήνα,
1928) ήταν ένας από τους πλέον σημαντικούς
μεταϊμπρεσιονιστές έλληνες ζωγράφους των αρχών του 20ού
αι. Μαζί με τον Κωνσταντίνο Παρθένη, θεωρείται ως ο
«πατέρας της μοντέρνας τέχνης στην Ελλάδα».
Ο Μαλέας γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κωνσταντινούπολη,
μακριά από τα αθηναϊκά εικαστικά πράγματα της εποχής
του. Έτσι, ο νεαρός ζωγράφος δεν γνώρισε την ακαδημαϊκή
αντίληψη που είχε επιβάλει τότε στην Αθήνα η Σχολή του
Μονάχου. Σπούδασε στην Μεγάλη του Γένους Σχολή και έφυγε
απευθείας για το Παρίσι σε ηλικία 23 χρόνων, το 1901,
για να σπουδάσει αρχικά αρχιτεκτονική. Στο Παρίσι, ο
Μαλέας έμεινε μέχρι το 1908 και σπούδασε ζωγραφική κοντά
στον Ανρί Μαρτέν (Henri Martin).
Το 1913 εγκαταστάθηκε στην Θεσσαλονίκη, αλλά το 1917
μετακόμισε στην Αθήνα. Το 1917, έγινε μέλος της «Ομάδας
Τέχνης», που έμελε να φέρει την πιο σύγχρονη ευρωπαϊκή
ζωγραφική στην Ελλάδα. Ταξίδεψε εκτενώς στην Ελλάδα -
Μυτιλήνη, Αιτωλοακαρνανία, Πελοπόννησο και νησιά - στην
Δυτική Ευρώπη, την Παλαιστίνη και την Αίγυπτο, για να
δημιουργήσει μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές
τοπιογραφίες του.
Πέρα από την ζωγραφική, ο Μαλέας πήρε μέρος και στις
κοινωνικοπολιτικές συζητήσεις του καιρού του λαμβάνοντας
θέση υπέρ των μεταρρυθμίσεων που υπόσχονταν η παράταξη
των βενιζελικών. Αρθρογράφησε στον Νουμά, στο Ελεύθερο
Βήμα και σε περιοδικά τέχνης. Ήταν φίλος του Γληνού, του
Δελμούζου και του Τριανταφυλλίδη, και εικονογράφησε το
πρώτο αλφαβητάριο που γράφτηκε στην δημοτική, το
περίφημο Αλφαβητάρι με τον ήλιο.
Η αξία του έργου του αναγνωρίστηκε νωρίς και τιμήθηκε
αναλόγως. Το 1923 έλαβε το Αριστείο Γραμμάτων και
Τεχνών. Δυστυχώς πέθανε νέος, πριν προλάβει να δώσει
περισσότερα.
Λέγεται ότι ο Μαλέας επηρεάστηκε κυρίως από τους τρεις
μεγάλους μεταϊμπρεσιονιστές Σεζάν, Γκωγκέν και βαν
Γκογκ, από τους συμβολιστές και τους φωβιστές.
Αναμφισβήτητα, οι πίνακές του, που διακρίνονται για τα
πολύ φωτεινά («εκτυφλωτικά») χρώματα και τις πλατιές
πινελιές, έφεραν επανάσταση στα τότε στάσιμα νερά της
ακαδημαϊκής αθηναϊκής ζωγραφικής.
Οι συντηρητικοί κριτικοί της εποχής του, κατηγόρησαν τα
έργα του ως «τα ιδιοτροπότερα εις χρώμα και σχέδιο».
Μόνον ο Φώτος Πολίτης αναγνώρισε αμέσως την αξία των
έργων του Μαλέα συνιστώντας στους νεαρούς ζωγράφους «να
αφήσουν προς στιγμήν τους δασκάλους τους και να σπεύσουν
να πάρουν μαθήματα από τον καλλιτέχνη».
Σήμερα, το έργο του Μαλέα θεωρείται πάντα επίκαιρο, «ως
θεμέλιο και σημείο αναφοράς για την αποφασιστική στροφή
της ελληνικής ζωγραφικής προς τη μοντέρνα τέχνη». |
|
Maleas was born and grew up in Constantinople, far away
from the Greek artistic centre in Athens. The young
painter avoided therefore the influence of the Munich
School that dominated Athenian Art. He studied at the
Phanar Greek Orthodox College and then left for Paris in
1901 at an age of 23 years old to study initially
architecture. In Paris he eventually decided to study
painting until 1908 near Henri Martin. In 1913 he
returned to Greece, initially in Thessaloniki and then
based in Athens. In 1917 he became a member of the avant-guard
art group
Ομάδας Τέχνης
that imported the international contemporary art
movements to Greece. He travelled extensively in Greece,
Western Europe, Palestine and Egypt where he drew some
of the subjects for his famous landscapes. Apart from
painting, he was also involved in the public discussion
on the modernisation of the Greek language. He was a
friend of Glenos, Delmouzos and Triantafylidis. He has
illustrated the first alphabet book in the new modern
Greek language Demotiki (Αλφαβητάρι
με τον ήλιο).
He has written articles to the newspapers Nouma,
Elefthero Vima and in many art journals. Maleas has been
recognised for his artistic contribution from the Greek
Government which awarded him with the Highest
Acknowledgement of Letters and Arts.
Maleas work has been influenced by the work of Paul
Cézanne, Paul Gauguin, Vincent van Gogh and from the art
movements of symbolism, impressionism and fauvism. His
paintings are characterised by the very light and bright
colours, the large brushes that revolutionalised the
stagnant Athenian art of the time. Most art critics have
condemned his work snd it was only Fotos Politis that
recognised the value of Maleas work and urged the young
artists to learn from Maleas paintings. Maleas is still
one of the most popular Greek modern artists and his
works are exhibited at the National Gallery of Athens
and elsewhere. |